Windows ve Linux Deneyimim
Hepimiz bilgisayarlarımızla vakit geçiriyoruz. Kimimiz video izliyor, kimimiz yazılım geliştiriyor, kimimiz fotoğraf düzenliyor ya da sadece internette geziniyoruz. Ama bu deneyimlerin kalitesi, kullandığımız işletim sistemine bağlı olarak değişiyor. En popüler işletim sistemleri sırasıyla Windows, macOS ve Linux’tur. Ben Windows ve Linux kullanmış bir kullanıcı olarak bu yazımda tecrübelerimi sizinle paylaşmak istiyorum. Windows ve Linux işletim sistemlerini hız, güvenlik, kullanım kolaylığı ve performans açısından dilim döndüğünce karşılaştırmaya çalışacağım. Linux kullanmaya başladığımdan beri her ne kadar Linux taraftarı olsam da objektif bir şekilde fikirlerimi sunmaya çalışacağım. Öyleyse başlayalım.
En Çok Kullanılan İşletim Sistemi
Dünyada masaüstü bilgisayarların yaklaşık %73'ü Windows işletim sistemiyle çalışıyor. Bu, Windows'u en yaygın kullanılan masaüstü işletim sistemi yapıyor. Özellikle oyunlar, kurumsal yazılımlar ve destek ekibi sayesinde popülerliğini sürdürüyor. Bilgisayarların çoğunluğunda Windows kullanılmasından dolayı geliştirilen uygulamaların bir çoğu Windows’a uyumlu olacak şekilde geliştiriliyor ve zaman zaman Windows’ta çalışan bir uygulama MacOS veya Linux’ta çalışmayabiliyor veya hiç bulunmayabiliyor. Bunun tam tersi de mümkün.
En çok kullanılan işletim sistemi Windows olsa da bu bütün yönleriyle Windows’un diğer işletim sistemlerinden üstün olduğu anlamına gelmiyor. Ben en çok kullanılan işletim sisteminin Windows olmasının sebebini biraz da alışkanlık, konfor alanını bozmamak ve ticari sebepler olarak düşünüyorum. MacOS muhtemelen bütçeden kaynaklı nedenlerden daha az tercih edilebiliyor. Linux ise kullanımı çok zor ve hep terminal üzerinde çalışıyormuşsunuz gibi bir algıdan dolayı tercih edilmiyor olabilir. Fakat bu algı doğru değil.
Güvenlik: Her Sistem Kendi Yolunda
Windows, popülerliği nedeniyle siber saldırıların hedefi olabiliyor. Microsoft, Windows Defender gibi güvenlik araçlarıyla bu durumu dengelemeye çalışıyor. Linux ise, açık kaynaklı yapısı sayesinde güvenlik konusunda esneklik sunar. SELinux ve AppArmor gibi araçlarla sistem güvenliği artırılabilir. Yine de hangi işletim sistemini kullanıyor olursanız olsun bu bir insan ürünü olduğundan dolayı muhakkak kusurlu olacak, zafiyetleri bulunacaktır. Zira kusurlu olmayan tek sistem Rahmân’ın yaratmasıdır.1 Burada önemli olan noktanın bilgisayarınıza ne yüklediğinizin, internette hangi bağlantıya tıkladığınızın farkında olmanızdır diye düşünüyorum.
Bunlarla beraber Microsoft’un, Windows kullanıcılarının verilerini takip ettiği su götürmez gerçek. Hatta bununla ilgili Windows 11’e yeni bir güncelleme getirip ekran takibi yapacaklarını duyurdular.2 Buna göre kullanıcının ekranından her birkaç saniyede bir ekran görüntüsü alınacak ve daha önce görüntülediği içerikleri geri getirebilmesine yarayacaktı. Bu özelliğin iptal edilme gibi durumu da söz konusu değildi. Fakat yapılan tartışma ve itirazlar sonucunda bu özelliği erteleyip isteğe bağlı hale getirdiler. Sorum şu: Bunu başarabiliyorlarsa şu an yapmadıklarından ne kadar emin olabiliriz?
Hangi Sistem Daha Hızlı?
Windows: Geniş yazılım ve oyun desteği sayesinde performans açısından güçlüdür. Ancak, arka planda çalışan birçok servis nedeniyle kaynak kullanımı yüksek olabilir. Windows’un en güzel yanlarından biri arayüz olarak şık, modern tasarımlar ve animasyonlar ortaya koyabiliyor. Fakat bunun yanında bu özelliklerin kalitesi arttıkça bunlar donanımımıza yol, su, elektrik olarak değil ama ram tüketimi, işlemci/ekran kartını yorma olarak geri dönüyor.
Linux: Hafif dağıtımlar (örneğin, Ubuntu, Fedora) eski donanımlarda bile hızlı çalışabilir. Ayrıca, özelleştirilebilir yapısı sayesinde performans ayarları kullanıcıya bırakılır. Windows’a nazaran arayüzler, animasyonlar vb. konularda biraz daha geri planda kalsa da bu, performans artışına neden oluyor. Bilgisayarın tükettiği ram miktarı daha azalıyor. Şunu da eklemeliyim ki arayüz, animasyonlar konusunda çok başarılı dağıtımlar var. Zaten Linux açık kaynak olduğu için istediğiniz şekilde ekleme çıkarma yapabiliyorsunuz genel olarak. Hazır eklentileri kullanarak kolayca düzenlemeler yapabilirsiniz.
Sonuç olarak, Linux önceden çok daha fazla terminal kullanımına ihtiyaç duyuyordu; fakat şu an birçok şeyi arayüz üzerinden halledebiliyor, indireceğiniz uygulamaları App Center’dan indirebiliyorsunuz. Çok nadiren terminal üzerinden komut çalıştırmanız gerekebilir, hatta normal kullanıcılar için neredeyse gerekmeyebilir bile. Fakat gerekirse komutları ChatGPT’ye yazdırıp çalıştırabilirsiniz.
Umarım bu yazı iki işletim sistemi için de genel bir bakış çizmiştir. Bir sonraki yazımızda inşallah görüşmek üzere selametle kalın.
Konuyla ilgili birkaç video:
1 Rahmân’ın yaratmasında hiçbir uyumsuzluk/tutarsızlık göremezsin. İşte (yarattıkları ortada) çevir gözünü, bir açık/gedik görebilecek misin? (67/Mülk, 3)
💬Yorumlar
Keyifle okuduğum bir yazı oldu. İşletim sistemimi değiştirme konusunda konfor alanımdan çıksam mı diye düşündüm.
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.
Gün geçmiyor ki yeni bilgiler öğrenmeyelim. Fakat öğrendiğimiz bu bilgiler bizde hem hayranlık hem de korku uyandırıyor. Windows’tan bahsettiniz, beni burada şaşırtan ve anlamadığım şey, neden böyle mide bulandırıcı bir özelliği uygulamaya koyduklarıdır. Hedefleri, amaçları nedir? Rabbim bizleri bu tür şerlerden korusun, teknolojiyi O’nun rızasını gözeterek kullanmayı nasip etsin.